“Dat is jouw verantwoordelijkheid”. Met die zin zijn we heel wat keren het bos in gestuurd door ouders, docenten, bazen, overheidsinstanties en wellicht ook door familie en vrienden. Meestal om de doodeenvoudige reden dat het ook zo wás. Je schoolwerk, je belastingaangifte, dat project op je werk, keuzes en beslissingen over je lijf en leven, enz enz. Dat ís ook jouw verantwoordelijkheid, dus logisch dat we dat antwoord kregen.
“De bereidheid om verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen leven is de bron waaruit zelfrespect voortkomt.”
Joan Didion, Amerikaans essayist 1934-
De bedoeling achter dit antwoord was natuurlijk dat we die verantwoordelijkheid leerden te némen en deels is dat ook wel gelukt. We vullen onze aangifte in, we stoppen voor rode verkeerslichten, betalen onze belasting en verzekeringen, komen op tijd op ons werk en houden ons aan de regels die daar gelden. Tot zover de verantwoordelijkheid voor de gang van zaken buiten, in de maatschappij, die gaat best aardig.
Mijn verantwoordelijkheid
Maar we zijn ook zelf verantwoordelijk voor binnen, in onszelf en ons eigen leven. Daar lijkt soms wel het één en ander mis te gaan. Dat rode stoplicht en op tijd komen lopen ook wel eens fout, maar dat lijkt minder vaak voor te komen dan de “overtredingen” in onszelf en ons eigen leven. Waar we in de maatschappij nog redelijk goed onze verantwoordelijkheden nemen, lijken we het in ons eigen leven wel makkelijk te vinden om die uit de weg te gaan of bij anderen neer te leggen.
IK ben verantwoordelijk voor hoe ik me voel, niet iemand anders omdat die zich niet naar mijn wensen of verwachtingen gedroeg. IK ben verantwoordelijk voor wat ik doe, niet iets of iemand anders die mij zogenaamd zou hinderen of zou hebben aangezet tot iets. IK ben verantwoordelijk voor wat ik zeg, niet iemand anders die “stomme” dingen deed of zei. IK ben verantwoordelijk voor mijn reacties, niet iemand anders die de actie uitvoerde. IK ben verantwoordelijk voor mijn gedachten en overtuigingen, geen anderen omdat die mij hebben opgevoed. En IK ben verantwoordelijk voor de keuzes die ik maak, niet iemand anders die mij misschien een bepaalde kant op zou willen sturen.
Als IK niet verantwoordelijk ben, wie dan wel?
Als ik niet zelf verantwoordelijk ben voor hoe ik me voel, wat ik doe, wat ik zeg, denk en geloof en de keuzes die ik maak, wie dan wel?! En hoe moet dat er in de praktijk uitzien als je afhankelijk bent van zoveel anderen die verantwoordelijk zouden zijn voor alle bovengenoemde zaken?
Toch zien we het overal om ons heen gebeuren. Heel veel mensen leggen wanneer het uitkomt, moeilijk wordt of zij écht zo denken, de verantwoordelijkheid buiten zichzelf. Ouders, banen, bazen, opleidingen en gebrek daaraan, de overheid, autoriteiten, vrienden, collega’s, familie, geld en het gebrek daaraan en vooral partners zijn heel vaak de sigaar. Alles en iedereen maken we verantwoordelijk voor óns geluk, óns plezier, ónze gezondheid, ónze omstandigheden enz enz.
Neem je verantwoordelijkheid terug
Maar weet je hoe fijn het is als niemand anders verantwoordelijk is voor hoe jij je voelt?! Dan kun je daar zélf iets aan veranderen. Weet je hoe fijn het is als je zelf verantwoordelijk bent voor wat je doet?! Dan kun je daar zélf keuzes in maken. Weet je wat een feest het is als niemand verantwoordelijk is voor wat jij denkt en zegt?! Dan ben je daar volkomen vrij in. Weet je hoe goed het is dat jouw gezondheid jouw verantwoordelijkheid is?! Dan kun je zélf kiezen voor wat goed voelt.
Als je je verantwoordelijkheid weer in eigen hand neemt, dan neem je ook de macht over jezelf en jouw leven weer in eigen hand. Dan ben je weer vrij in je eigen keuzes en vrij om te zijn wie je wil zijn. Natuurlijk houden we in alles wat we doen rekening met elkaar, we leven tenslotte sámen, maar we leggen niet de verantwoordelijkheid/schuld bij een ander. Dat zou je machteloos maken en die kant wil niemand op toch….?
Neem verantwoordelijkheid voor elk aspect van je leven, het is tenslotte van jou!
