Soms voel je je “ineens” wat minder happy, een beetje in mineur of ronduit chagrijnig. Er lijkt niet altijd een duidelijke aanleiding te zijn, het gebeurt gewoon. Of er is wel een aanleiding, maar die lijkt te onnozel om over te praten, niet de moeite waard om chagrijnig over te worden. Toch dient de emotie zich aan en zul je er iets mee moeten.
Emoties stammen af van beelden die je zelf maakt. Als je slim bent probeer je daar controle over te houden.
René Gude, Nederlands filosoof 1957-2015
Opties genoeg, je zet je favoriete serie aan, je pakt een boek, wandelt wat rond op Facebook of door het bos -dat laatste is al een beter idee!- of je belt een vriendin om even lekker wat bij te kletsen. Allemaal best goede ideeën om je neerslachtige bui om te buigen naar iets positievers. Maar helaas wel allemaal opties waarbij je voorbij gaat aan de oorzaak van de emotie.
Het gevoel was er natuurlijk niet “zomaar ineens vanzelf” en het was er al zeker niet zonder reden. In eerdere artikelen heb ik al geschreven over de gedachten die vooraf gaan aan de emoties, zonder gedachten geen emoties. Het is niet die spin die jou de zenuwen of een regelrechte angstaanval bezorgt, zoveel macht en kracht heeft dat beestje helemaal niet. Het zijn jouw gedachten óver die spin -hij valt in m’n haar, hij kruipt op m’n hand of de ultieme ramp; in je bed!- die je aan die angstgevoelens helpen en je moordlustig maken. Zou je die spin niet gezien hebben, was er niets aan de hand. Zoals je ook pas bezorgd wordt nadat je alle horror scenario’s hebt bedacht die je dochter kunnen overkomen als ze voor het eerst een avondje op stap gaat. Je wordt pas verdrietig wanneer je hoort dat iemand een ongeluk heeft gehad -niet op het moment dat het gebeurde- en meteen het ergste scenario door je hoofd gaat, inclusief alle nare omstandigheden.
Het zijn je gedachten die je aan emoties helpen. Dus als er emoties zijn, dan zijn daar gedachten aan vooraf gegaan. Die gedachten hebben we lang niet altijd in de gaten. Die gaan zo automatisch dat het lijkt alsof dat vanzelf gebeurt. We hebben niet echt in de gaten dat we ons toch weer boos liepen te maken over die collega, of dat je toch weer liep te piekeren over die rekeningen die er nog liggen. En ook in de interactie met anderen lijkt de reactie geautomatiseerd te zijn. Het lijkt vanzelf en volkomen logisch dat je heftig reageert als iemand iets vervelends tegen je zegt. Je reageert altijd zo en stelt jezelf daar geen vragen over.
Toch weten we inmiddels -hoop ik- dat geen enkele gedachte er vanzelf is. Die heeft zich gevormd door eerdere ervaringen en als die succesvol blijkt dan blijven we die inzetten. Dat lijkt vanzelf te gaan, maar is in werkelijkheid dus een keuze. En wanneer je bedenkt dat elke gedachte zorgt voor een emotie (en die op zijn beurt weer voor fysieke reacties), kun je je afvragen of dit geautomatiseerde systeem niet zo af en toe eens ge-update moet.
Om te zien of dat nodig is -en dat is het eigenlijk altijd, het leven blijft één grote leerschool- kun je kijken naar de emoties die langskomen. Die vertellen je exact wat je gedachten aan het doen zijn. Positieve gedachten creëren namelijk geen sombere en negatieve emoties. En negatieve gedachten zorgen niet voor een zonnig en vrolijk humeur. Wanneer je je dus “zomaar ineens” wat minder happy, een beetje in mineur of ronduit chagrijnig voelt, zou je eens moeten checken wat je gedachten aan het doen waren en vooral ook waarom. Je krijgt hier een prachtige kans aangeboden om iets te doen aan het patroon dat tot deze emoties leidt.
Want uiteraard is het niet de eerste keer dat je je “ineens” zo voelt. Je voelt je wel vaker somber, boos, teleurgesteld of noem alle andere gevoelens maar op die we eigenlijk liever niet hebben. Die hoef je dus ook niet “zomaar” te hebben. Vraag je even af wat de boodschap is van deze emotie, wat probeert die je duidelijk te maken? En wanneer je de boodschap hebt begrepen, kun je het systeem up-daten en kiezen voor nieuwe gedachten en reacties die je een veel fijner gevoel opleveren. Gedachten die je blij maken, die zorgen dat je je sterk en gesteund voelt en die je vooruit helpen op de weg die je gaat.
We zagen al eerder dat alles wat je aandacht geeft groeit. Maar deze gedachten wil je niet laten groeien, de focus lag duidelijk verkeerd, dat maakt de emotie je duidelijk. Nadat je de gedachten hebt omgebogen naar iets constructiefs en positiefs kun je alle aandacht weer richten op gedachten die je wél wil laten groeien en daarmee de negatieve emotie wegspoelen. Volledig gefocust op groei en positieve dingen die je omringen of mooie plannen die je hebt, is dat hetgeen je creëert en laat groeien. En dat levert heel wat mooiere gevoelens en emoties op.
Lees het kompas van je emoties dus goed af, ze zijn er niet voor niets, ze willen je iets duidelijk maken waarmee je vervolgens weer een stap vooruit kunt zetten naar een prachtige, krachtige toekomst!
