Waar ben je je NIET van bewust?

Waarschijnlijk denken we allemaal dat we onszelf wel aardig kennen. Je weet hoe je van dag tot dag denkt, hoe je reageert en hoe je met dingen omgaat. Je kent je gedachten en gevoelens over alle dingen die je op dagelijkse of regelmatige basis tegenkomt. Al die gedachten en reacties zijn opgeslagen op je harde schijf en komen als vanzelf voor de dag wanneer “nodig”. Je hoeft niet bewust te bedenken “nu kies ik voor boos want dat is de beste optie”. Nee, die emotie komt vanzelf wanneer je bijvoorbeeld respectloos behandeld wordt. Maar is dat altijd logisch? Weet je waar die emotie vandaan komt? En wat daar allemaal nog meer is opgeslagen?

Until you make the unconscious conscious, it will direct your life and you will call it fate.
Carl Gustav Jung, Zwitsers psychiater (1875 – 1961)

In het vorige artikel zagen we dat je als kind (tot ongeveer 7 jaar) nog geen filter had om al je ervaringen doorheen te halen. Je kon nog niks in een bepaalde context plaatsen, want die wás er nog niet. Je was alleen maar de hele dag aan het downloaden. Alles wat je hoorde, zag, voelde en meemaakte sloeg je gewoon op. Het gedrag van je ouders, je broers en zussen of de oppas. De woorden die zij gebruikten kende je misschien helemaal niet, maar de gevoelens waarmee ze werden uitgesproken sloeg je op. Dat je broer en zus alles sneller en misschien wel beter deden sloeg je gewoon op. Net als het geluid van je ouders, wat niet altijd goed klonk.

We leven niet zo bewust

Alles werd op die harde schijf gezet, zonder filter en zonder context. En zonder het besef dat dat de rest van je leven zou gaan kleuren! Voornamelijk die eerste zeven jaar, maar ook de jaren daarna komt er uiteraard van alles bij. Je begrijpt veel meer en snapt de context misschien een beetje. Maar nog steeds sla je het allemaal op en sta je er niet bij stil wat dat voor invloed heeft op de rest van je leven. We leven namelijk helemaal niet zo bewust als we misschien denken. 5%….. 5% van je gedachten -die dus je leven kleuren- is bewust. De rest van de tijd draaien we op automatische programma’s die zijn opgeslagen op die harde schijf.

Waarvan we heel vaak de oorsprong niet meer kennen, maar ook de uitwerking ervan niet in de gaten hebben. Het zijn automatische programma’s die onbewust worden geactiveerd. Je kan het vergelijken met autorijden, terwijl je met iemand zit te praten. Je aandacht is volledig bij dat gesprek en niet bij het rijden. Maar toch gaat dat rijden automatisch verder, stop je netjes voor rode lichten en ben je zonder het in de gaten te hebben ineens bij de afslag die je moet hebben. Jij was niet bewust aan het rijden, maar je geautomatiseerde programma nam het over. Of iemand die tegen je zegt “Je lijkt je moeder wel”. Jij vind dat je op geen enkele manier op je moeder lijkt, maar de opgeslagen programma’s veroorzaken identiek gedrag. Maar omdat dat gedrag voortkomt uit die 95% onbewust gedrag, heb je het zelf niet in de gaten.

Wat weet je allemaal NIET?

Alleen als je bewust gaat graven in dat onderbewustzijn, die harde schijf waarop je al je leven lang alles opslaat, kan je ontdekken welke programma’s daar draaien. Je hebt bijvoorbeeld je vaders hang naar -financiële- zekerheid opgeslagen. Dat lijkt onschuldig, maar dat onbewuste programma kan een enorme blokkade zijn voor jouw gevoel van veiligheid. Of je hebt je moeders onzekerheid opgeslagen en voelt je daardoor eigenlijk nooit volledig happy in gezelschap. Misschien hadden je broer en zus hun huiswerk altijd sneller af dan jij en heb je opgeslagen “Ik ben niet goed genoeg” of “Ik ben niet zo slim”.

Tenzij je bewust op zoek gaat naar die programma’s en ze veranderd, blijven die de kleur van je leven bepalen. Je blijft denken en reageren vanuit die opgeslagen programma’s. Je voelt je nooit écht safe, je blijft je ongemakkelijk voelen in gezelschap en je gelooft niet dat een universitaire studie haalbaar is bijvoorbeeld. Dat soort overtuigingen hebben nogal wat invloed op je leven, ze bepalen wat je wel of niet gaat doen, wat je wel of niet haalbaar acht voor jezelf en waar je dus wel of niet aan begint. Tenzij….

Je kan die programma’s herschrijven

Zoals je andere software op je computer kan zetten, zo kan je ook de onbewuste programma’s herschrijven die op de harde schijf in je mind staan. Op de eerste plaats moet je natuurlijk vragen gaan stellen bij je gedrag en reacties en vervolgens kan je op zoek gaan naar de achterliggende programma’s. Die zijn niet altijd gemakkelijk te vinden, omdat ze onbewust zijn opgeslagen. Veelal járen geleden en dus bedolven onder vele bevestigende gedachten. Daar zal je doorheen moeten kijken en je moeten realiseren dat dat niet de waarheid is, maar slechts een waarheid die jij zelf hebt gevormd. Door je dat te realiseren ontstaat er al ruimte voor nieuwe waarheden.

Daarnaast is er uiteraard een manier nodig om een nieuw programma te installeren. Veel van de bestaande programma’s zijn geïnstalleerd voor je zevende jaar. Toen je mind het nog niet zo druk had en nog niet boordevol zat met allerlei -vaak tegenstrijdige- overtuigingen. Je hersengolven waren letterlijk lager dan de razende storm die er nu vaak heerst. Het zal dus meer moeite kosten om er nu een nieuw programma in te zetten, tenzij….. je die hersengolven tot rust weet te brengen.

Je ontvankelijke staat van zijn

Gedurende je dagelijkse leven is het in je mind vaak een drukte van belang. Je leeft in een staat van paraatheid en je mind is vaak met meerdere dingen tegelijk bezig. Geen beginnen aan om daar nog iets bij te krijgen. Maar bijvoorbeeld in de natuur, tijdens het luisteren naar rustgevende muziek of in een meditatie wordt je mind al een stuk rustiger. Ook het moment vlak voordat je in slaap valt of net nadat je wakker wordt is je mind nog kalm en zijn de hersengolven nog laag. Dát zijn de momenten waarop je ontvankelijk bent voor nieuwe suggesties, nieuwe ideeën en nieuwe programma’s. Niet dat die dan in één keer worden opgeslagen, maar door ze steeds op die momenten te herhalen, bijvoorbeeld door statements of affirmaties, komen ze uiteindelijk wel binnen.

Je kan altijd nieuwe dingen leren en altijd je overtuigingen veranderen. Maar zoals alle nieuwe dingen die je leert zal je dat moeten oefenen, trainen en herhalen. Autorijden leerde je ook niet in één dag, dat leek een onmogelijke opgave, totdat je het vaak genoeg had geoefend en herhaald. Nu stap je in en rij je weg zonder erbij na te denken; de handelingen zijn in je onderbewustzijn opgeslagen en komen automatisch. Het installeren van nieuwe gedachten werkt exact hetzelfde. Steeds opnieuw herhalen totdat het in je onderbewustzijn is genesteld en je automatisch vanuit dát vaatje tapt, zonder daar nog bij na te moeten denken. 

“Automatisch” is handig, maar alleen als het een automatisering is die je hélpt, niet hindert.

In Het slimme onbewuste laat Ap Dijksterhuis zien dat juist het onbewuste allesbepalend is. Dát stuurt, met een verwerkingscapaciteit die ongeveer 200.000 keer zo groot is als die van het bewustzijn, ons gedrag, ons denken, en onze gevoelens.